इस पेज पर आप विलोम शब्द से संबंधित समस्त जानकारी विस्तार में पढ़ेंगे
विलोम शब्द की परिभाषा क्या है?
जो शब्द अर्थ के स्तर पर एक-दूसरे के विरोधी होते हैं, उन्हें विलोम शब्द कहते हैं विलोम शब्दों को विपरीतार्थक शब्द भी कहा जाता हैं।
अर्थात
किसी भी शब्द का विपरीत या बिल्कुल उल्टा अर्थ देने वाले शब्दों को विलोम शब्द कहते हैं।
अतः विलोम का अर्थ हैं उल्टा’ या विरोधी’ अर्थ देने वाला एक दूसरे के विपरीत’ या उल्टा’ अर्थ देने वाले शब्द विलोम शब्द कहलाते हैं।
उदाहरण
दिन – रात
सुबह – शाम
सत्य – असत्य
ज्ञान – अज्ञान
नवीन – प्राचीन
विलोम शब्द को अंग्रेजी में क्या कहते हैं?
विलोम शब्द को अंग्रेजी में Antonyms कहते हैं।
समानार्थी शब्द = Antonyms
2000 से अधिक विलोम शब्द
अ, आ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- अमृत – विष
- अथ – इति
- अन्धकार – प्रकाश
- अल्पायु – दीर्घायु
- अनुराग – विराग
- आदि – अंत
- आगामी – गत
- आग्रह – दुराग्रह
- अनुज – अग्रज
- आकर्षण – विकर्षण
- अधिक – न्यून
- आदान – प्रदान
- आलस्य स्फूर्ति
- अर्थ – अनर्थ
- अपेक्षा – नगद
- अतिवृष्टि – अनावृष्टि
- आदर्श – यथार्थ
- आय – व्यय
- आहार – निराहार
- आविर्भाव – तिरोभाव
- आमिष – निरामिष
- अभिज्ञ – अनभिज्ञ
- आजादी – गुलामी
- अनुकूल – प्रतिकूल
- आर्द्र – शुष्क
- अल्प – अधिक
- अनिवार्य – वैकल्पिक
- अमृत – विष
- अगम – सुगम
- अभिमान – नम्रता
- आकाश – पाताल
- आशा – निराशा
- अनुग्रह – विग्रह
- अपमान – सम्मान
- आश्रित – निराश्रित
- अनुज – अग्रज
- अरुचि – रुचि
- आदि – अंत
- आदान – प्रदान
- आरंभ – अंत
- आय – व्यय
- अर्वाचीन – प्राचीन
- अवनति – उन्नति
- आदर – अनादर
- आयात – निर्यात
- अनुपस्थित – उपस्थित
- आलस्य – स्फूर्ति
- अतिवृष्टि – अनावृष्टि
- आस्तिक – नास्तिक
- आलस्य – स्फूर्ति
- आदर्श – यथार्थ
- अच्छा – साफ
- अच्छा – सुन्दर
- अजीब – अनोखा
- अक्सर – कभी कभार
- अनुमति देना – मना करना
- अमावस्या – पूर्णिमा
- अस्त – उदय
- अनुलोम – प्रतिलोम
- अनुरक्ति – विरक्ति
- अमर – मर्त्य
- अग़्नि – जल
- अल्पसंख्यक – बहुसंख्यक
- आधुनिक – बहुसंख्यक
- आधुनिक – प्राचीन
- आगामी – विगत
- आचार – अनाचार
- आत्मा – पपरमात्मा
- आदान – प्रदान
- आयात – निर्यात
- आकाश – पाताल
- आग्रह – अनाग्रह
- आकीर्ण – विकीर्ण
- आधार – आधेय
- आसक्त – अनासक्त
- आभ्यन्तर – बाह्म
- अतिथि – आतिथेय
- आदत्त – प्रदत्त
- आहान – विसर्जन
- अदोष – सदोष
- अनाथ – सनाथ
- अनुरक्ति – विरक्ति
- अराग – सुराग
- अस्वस्थ – स्वस्थ
- अगला – पिछला
- अवनि – अम्बर
- अनाहूत – आहूत
- अतुकान्त – तुकान्त
- अत्यधिक – अत्यल्प
- अधः – उपरि
- अधुनातन – पुरातन
- अनुग्रह – विग्रह
- अर्पित – गृहीत
- अर्जन – वर्जन
- अपेक्षा – उपेक्षा
- अधम – उत्तम
- अंगीकार – अस्वीकार
- अज्ञ – विज्ञ
- अघ – अनघ
- अकाल – सुकाल
- अर्थी – प्रत्यर्थी
- अनैक्य – ऐक्य
- अंत – अनंत
- अचर – चर
- अर्वाचीन – प्राचीन
- आवश्यक – अनावश्यक
- आधुनिक – प्राचीन
- आदि – अनादि
- आगत – अनागत
- आश्रित – निराश्रित
- आरोह – अवरोह
- आवृत – अनावृत
- आस्था – अनास्था
- आकुंचन – प्रसारण
- अवर – प्रवर
- अकाम – सुकाम
- अन्तरंग – बहिरंग
- अर्पण – ग्रहण
- अवनति – उन्नति
- अति – अल्प
- अनेकता – एकता
- अनित्य – नित्य
- अतल – वितल
- अधिकारी – अनाधिकारी
- अंतर्मुखी – वहिर्मुखी
- अश्रु – हास
- अभिज्ञ – अनभिज्ञ
- अग्र – पश्च
- अपमान – सम्मान
- अथ – इति
- अन्तर्द्वन्द्व – बहिर्द्वन्द्ध
- अपना – पराया
- अनेक – एक
- अवनत – उन्न्त
- अजेय – जेय
- अदेय – देय
- आशा – निराशा
- आग्रही – दुराग्रही
- आतुर – अनातुर
- आकर्षण – विकर्षण
- आधार – निराधार
- आच्छादित – अनाच्छादित
- आभ्यन्तर – बाह्रय
- आगम – लोप
- आगामी – विगत
- आदिष्ट – निषिद्ध
- आलोक – अंधकार
इ, ई अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- इच्छा – अनिच्छा
- इष्ट – अनिष्ट
- ईद – मुहर्रम
- ईश्वर – जीव
- इच्छित – अनिच्छित
- इहलोक – परलोक
- इति – अथ
- इसका – उसका
- ईषत – अलम
- इकट्ठा – अलग
- ईश – अनीश
उ, ऊ, अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- शब्द – विलोम
- शब्द – विलोम
- उदात्त – अनुदात्त
- उधार – नकद
- उन्नति – अवनति
- उदघाटन – समापन
- उन्मीलन – निमीलन
- उत्तरायण – दक्षिणायन
- उर्ध्व – निम्न
- उऋण – ऋण
- उन्मुख – विमुख
- उद्यम – निरुद्यम
- उपस्थित – अनुपस्थित
- उर्ध्व – अधो
- ऊपर – नीचे
- उत्तीर्ण – अनुत्तीर्ण
- उपचार – अपचार
- उपमेय – अनुपमेय
- उपमा – अनुपमा
- उपाय – निरुपाय
- उपयोग – दुरूपयोग
- उत्तम – अधम
- उग्र – सौम्य
- उपसर्ग – प्रत्यय
- उर्ध्वगामी – अधोगामी
- ऊँच – नीच
- उपकार – अपकार
- उदार – अनुदार
- उदय – अस्त
- उत्तीर्ण – अनुत्तीर्ण
- उधार – नकद
- उत्थान – पतन
- उत्कर्ष – अपकर्ष
- उत्तर – दक्षिण
- उद्यमी – आलसी
- उर्वर – ऊसर
- उत्तम – अधम
- उपसर्ग – प्रत्यय
- उदार – कृपण
- उत्कृष्ट – निकृष्ट
- उपयोग – दुरूपयोग
- उत्कर्ष – अपकर्ष
- उत्साह – निरुसाह
- उद्यमी – निरुद्यम
- उपयुक्त – अनुपयुक्त
- उच्च – निम्र
- उद्धत – विनीत
- उदयाचल – उस्ताचल
- उत्तरायण – दक्षिणायन
- उधार – नकद
- उपभुक्त – अनुपभुक्त
ए, ऐ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- एड़ी – चोटी
- एकता – अनेकता
- एकत्र – विकर्ण
- एक अनेक – ऐसा वैसा
- एकल – बहुल
- ऐहिक – पारलौकिक
- ऐश्वर्य – अनैश्वर्य
- एकाग्र – चंचल
- ऐक्य – अनैक्य
ओ, औ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- ओजस्वी – निस्तेज
- औपचारिक – अनौपचारिक
- औचित्य – अनौचित्य
- औपन्यासिक – अनौपन्यासिक
क अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- कल – आज
- क्रम – व्यक्तिक्रम
- कनीय – वरीय
- कार्य – अकार्य
- कठिन – सरल
- क्रूर – अक्रूर
- कुकृति – सुकृत्य
- कलुष – निष्कलुष
- कुख्यात – विख्यात
- कनिष्ठ – ज्येष्ठ
- कपूत – सपूत
- कृष्ण – शुक्ल
- कुसुम – वज्र
- कलंक – निष्कलंक
- कदाचार – सदाचार
- कर्कश – सुशील
- कसूरवार – बेकसूर
- कटु – मधुर
- क्रिया – प्रतिक्रिया
- कृतज्ञ – कृतघ्न
- कड़वा – मीठा
- क्रुद्ध – शान्त
- क्रय – विक्रय
- कर्म – निष्कर्म
- कीर्ति – अपकीर्ति
- कुरूप – सुरूप
- करुण – निष्ठुर
- कायर – निडर
- क्रूर – अक्रूर
- कृत्रिम – प्रकृत
- कर्मण्य – अकर्मण्य
- कोप – कृपा
- कठोर – कोमल
- कृष्ण – शुक्ल
- कनिष्ठ – ज्येष्ठ
- कपटी – निष्कपट
- कुटिल – सरल
- क्रोध – क्षमा
- कृपण – दाता
- कर्मठ – अकर्ममण्य
ख अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- खिलना – मुरझाना
- खुशी – दुख
- खेद – प्रसन्नता
- ख्यात – कुख्यात
- खगोल – भूगोल
- खुला – बन्द
- खंडन – मंडन
- खल – सज्जन
- खाद्य – अखाद्य
- खीझना – रीझना
- खरा – खोटा
ग अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- गोचर – अगोचर
- गमन – आगमन
- गद्य – पद्य
- ग्राम्य – शिष्ट
- गम्भीर – वाचाल
- गृहीत – त्यक्त
- गणतन्त्र – राजतन्त्र
- गृही – त्यागी
- गेय – अगेय
- गर्मी – सर्दी
- गीला – सूखा
- गहरा – छिछला
- गुण – दोष
- गरीब – अमीर
- गुप्त – प्रकट
- गुरु – शिष्य
- ग्रस्त – मुक्त
- ग्राह्य – त्याज्य
- गगन – पृथ्वी
- गरल – सुधा
- गृहस्थ – संन्यासी
- गत – आगत
- गुण – दोष
- गमन – आगमन
घ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- घर – बाहर
- घृणा – प्रेम
- घात – प्रतिघात
- घरेलू – बाहरी
- घटना – बढ़ना
- घन – तरल
च अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- चर – अचर
- चाह – अनचाह
- चोर – साधु
- चिन्मय – जड़
- चल – अचल
- चीर – साधु
- चिरन्तन – नश्वर
- चेतन – अचेतन
- चढाव – उतार
- चंचल – स्थिर
- चतुर – मूढ़
- चिर – अचिर
छ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- छाँह – धूप
- छली – निश्छल
- छूत – अछूत
ज अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- जीवन – मरण
- जड़ – चेतन
- जंगम – स्थावर
- जटिल – सरस
- जय – पराजय
- जन्म – मृत्यु
- ज्येष्ठ – कनिष्ठ
- जागरण – निद्रा
- ज्योति – तम
- जल – स्थल
- जीवित – मृत
- जातीय – विजातीय
- ज्वार – भाटा
- जल्द – देर
- ज्योतिर्मय – तमोमय
- जागृति – सुषुप्ति
- जोड़ – घटाव
- जेय – अजेय
- जीत – हार
- जवानी – बुढ़ापा
- जाग्रत – सुषुप्त
- जाड़ा – गर्मी
- जंगम – स्थावर
- जाति – कुजाति
झ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- झूठ – सच
- झोपड़ी – महल
त अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- तुच्छ – महान
- ताप – शीत
- तम – आलोक
- तीव्र – मन्द
- तुच्छ – महान्
- तिमिर – प्रकाश
- तामसिक – सात्त्विक
- तुकान्त – अतुकान्त
- तरल – ठोस
- ताना – भरनी
- तारीफ – शिकायत
- तरुण – वृद्ध
- तृषा – तृप्ति
- तृष्णा – वितृष्णा
- तिक्त – मधुर
- तीक्ष्ण – कुंठित
- त्याज्य – ग्राह्य
- तुल – अतुल
- तृप्त – अतृप्त
थ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- थलचर – जलचर
- थोड़ा – बहुत
- थोक – फुटकर
द अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- दिवा – रात्रि
- देय – अदेय
- दीर्घकाय – कृशकाय
- दूषित – स्वच्छ
- दुर्बल – सबल
- दक्षिण – वाम
- दाता – याचक
- दिन – रात
- देव – दानव
- दुराचारी – सदाचारी
- दुष्ट – सज्जन
- दास – स्वामी
- दोषी – निर्दोषी
- दानी – कंजूस
- दुरुप्रयोग – सदुप्रयोग
- दुर्जन – सज्जन
- दयालु – निर्दय
- दुर्दान्त – शांत
- दानव – देव
- दुर्गन्ध – सुगन्ध
- दिन – रात
- दीर्घकाय – कृशकाय
- दाता – सूम
- दक्षिण – वाम
- दृढ – विचलित
- दुर्बल – सबल
- दूषित – स्वच्छ
- दुराशय – सदाशय
- देय – अदेय
- दिवा – रात्रि
- दृश्य – अदृश्य
- दुःशील – सुशील
- दोष – गुण
ध अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- धनी – निर्धन
- ध्वंस – निर्माण
- धर्म – अधर्म
- धीर – अधीर
- धूप -छाँव
- धनी – निर्धन
- धरा – गगन
- धृष्ट – विनीत
न अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- नूतन – पुरातन
- नकली – असली
- निर्माण – विनाश
- निकट – दूर
- निरक्षर – साक्षर
- न्यून – अधिक
- निन्दा – स्तुति
- नागरिक – ग्रामीण
- निर्मल – मलिन
- निरामिष – सामिष
- निर्लज्ज – सलज्ज
- निर्दोष – सदोष
- नगर – ग्राम
- निर्दय – सदय
- निष्काम – सकाम
- निन्द्य – वन्द्य
- नख – शिख
- निषिद्ध – विहित
- निद्रा – जागरण
- निराकार – साकार
- निषेध – विधि
- निश्चेष्ट – सचेष्ट
- नगद – उधार
- नीरस – सरस
- निर्गुण – सगुन
- निर्जीव – सजीव
- न्याय – अन्याय
- नाम – अनाम
- निरर्थक – सार्थक
- नेक – बद
- नैतिक – अनैतिक
- निराशा – आशा
- नया – पुराना
- नित्य – अनित्य
- नश्वर – शाश्वत
- निर्दोष – सदोष
- निन्दा – स्तुति
- निरक्षर – साक्षर
- निडर – कायर
- नरक – स्वर्ग
- निर्धन – धनी
- नकल – असल
- नास्तिक – आस्तिक
- नकरात्मक – सकरात्मक
- नेकी – बदी
प अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- पतिव्रता – कुलटा
- पाप – पुण्य
- प्रलय – सृष्टि
- पवित्र – अपवित्र
- प्रेम – घृणा
- प्रश्न – उत्तर
- पूर्ण – अपूर्ण
- परतंत्र – स्वतंत्र
- पण्डित – मुर्ख
- पक्ष – विपक्ष
- प्रमुख – सामान्य
- प्रारम्भिक – अन्तिम
- प्रशंसा – निन्दा
- परार्थ – स्वार्थ
- पुरस्कार – दण्ड
- पूर्ववर्ती – परवर्ती
- परमार्थ – स्वार्थ
- पुरुष – कोमल
- प्रधान – गौण
- प्रवृत्ति – निवृत्ति
- प्राचीन – नवीन
- प्राकृतिक – कृत्रिम
- पुष्ट – अपुष्ट
- परिश्रम – विश्राम
- पूर्णता – अपूर्णता
- प्रयोग – अप्रयोग
- पठित – अपठित
- पाश्चात्य – पौर्वात्य
- प्रसाद – विषाद
- पुण्य – पाप
- परमार्थ – स्वार्थ
- पात्र – कुपात्र
- पतन – उत्थान
- पराया – अपना
- प्रज्ञ – मूढ़
- प्रशंसा – निंदा
- पानी – आग
- पुरातन – नवीन
- पूर्ववत – नूतनवत
- परार्थ – स्वार्थ
- प्रजा – राजा
- पुरुष – स्त्री
- पराजय – जय
- पता – खोज
- पवित्र – अपवित्र
- प्रख्यात – अख्यात
- प्रतिकूल – अनुकूल
- प्रलय – सृष्टि
- प्रकट गुप्त
- पालक – संहारक
- पूर्व – उत्तर
- पूर्णिमा – अमावस्या
- पूर्ण – अपूर्ण
- परकीय – स्वकीय
- प्राची – प्रतीची
फ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- फूट – मेल
- फायदा – नुकसान
- फल – निष्फल
- फूलना – मुरझाना
ब अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- बाढ़ – सूखा
- बुराई – भलाई
- बन्धन – मुक्ति
- बर्बर – सभ्य
- बाह्य – अभ्यन्तर
- बहिरंग – अन्तरंग
- बलवान् – बलहीन
- बढ़िया – घटिया
- बैर – प्रीति
- बद – नेक
- बद्ध – मुक्त
- बाढ़ग्रस्त – सूखाग्रस्त
- बुरा – अच्छा
भ अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- भूत – भविष्य
- भोगी – योगी
- भौतिक – आध्यात्मिक
- भद्र – अभद्र
- भाव – अभाव
- भय – निर्भय
- भूगोल – खगोल
- भूलोक – द्युलोक
- भेद – अभेद
- भोग्य – अभोग्य
- भला – बुरा
- भिखारी – दाता
- भारी – हल्का
म अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- मानवता – दानवता
- मृदुल – कठोर
- मानव – दानव
- मुख – पृष्ठ
- मिलन – विरह
- मृत – जीवित
- मुनाफा – नुकसान
- महात्मा – दुरात्मा
- मान – अपमान
- मित्र – शत्रु
- मधुर – कटु
- मिथ्या – सत्य
- मौखिक – लिखित
- मोक्ष – बंधन
- मंगल – अमंगल
- मितव्यय – अपव्यय
- मूक – वाचाल
- मसृण – अमानवीय
- मीठा – कड़ुवा
- मृदुल – रुक्ष
- मालिक – नौकर
- मलिन – निर्मल
- मनुज – दनुज
- मर्त्य – अमर
- माता – पिता
- मानक – अमानक
- मूक – वाचाल
- मरण – जीवन
- मेहनती – आलसी
य अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- यश – अपयश
- योग – वियोग
- योगी – भोगी
- यथार्थ – कल्पित
र अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- राजतन्त्र – जनतन्त्र
- रत – विरत
- रागी – विरागी
- रचना – ध्वंस
- रक्षक – भक्षक
- राजा – रंक
- राग – द्वेष
- रूपवान् – कुरूप
- रिक्त – पूर्ण
- रात्रि – दिवस
- रात – दिन
- राम – रावण
- रंगीन – बेरंग
- रुग्ण – स्वस्थ
ल अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- लघु – गुरु
- लौकिक – अलौकिक
- लिप्त – अलिप्त
- लुप्त – व्यक्त
- लायक – नालायक
- लाभ – हानि
- लिखित – अलिखित
- लेन – देन
- लौह – स्वर्ण
व अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- विधवा – सधवा
- विजय – पराजय
- वसंत – पतझर
- विरोध – समर्थन
- विशुद्ध – दूषित
- विषम – सम
- विद्वान – मूर्ख
- विवाद – निर्विवाद
- विशिष्ट – साधारण
- विस्तृत – संक्षिप्त
- विशेष – सामान्य
- बहिष्कार – स्वीकार
- वृद्धि – ह्रास
- विमुख – सम्मुख
- वैतनिक – अवैतनिक
- विशालकाय – क्षीणकाय
- व्यस्त – अव्यस्त
- व्यवहारिक – अव्यावहारिक
- विपत्ति – सम्पत्ति
- वृष्टि – अनावृष्टि
- वक्र – सरल
- विशिष्ट – सामान्य
- वियोग – मिलन
- विधि – निषेध
- वरदान – अभिशाप
- विपन्न – सम्पन्न
- विस्तार संक्षेप
- वृद्ध – तरुण
- वादी – प्रतिवादी
- विकास – ह्रास
- विरह – मिलन
- विष – अमृत
- विरत – निरत
- विकीर्ण – संकीर्ण
- वैमनस्य – सौमनस्य
- व्यस्त – अकर्मण्य
- विक्रय – क्रय
- विधवा – सधवा
- व्यास – समास
- विश्लेषण – संश्लेषण
- विसर्जन – अहान
- वैतनिक – अवैतनिक
- विजय – पराजय
- वन – मरु
- विश्वास – अविश्वास
- व्यर्थ – अव्यर्थ
- विनीत – उद्धत
- विपद – सम्पद
- विशिष्ठ – साधारण
- व्यय – आय
- विस्तृत – संक्षिप्त
- विख्यात – कुख्यात
- विषाद – आहद
- वन्य – पालित
- विकर्ष – आकर्ष
- वियोग – संयोग
- विशेष – सामान्य
- वक्र – ऋजु
- विनाश – निर्माण
- विशालकाय – लघुकाय
- विसर्जन – सर्जन
स अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- सौभाग्य – दुर्भाग्य
- साक्षर – निरक्षर
- साधु – असाधु
- सुजन – दुर्जन
- सुपुत्र – कुपुत्र
- सुमति – कुमति
- सरस – नीरस
- सच – झूठ
- साकार – निराकार
- सजीव – निर्जीव
- सुर – असुर
- संक्षेप – विस्तार
- सरस – नीरस
- सौभाग्य – दुर्भाग्य
- सुगंध – दुर्गन्ध
- सगुण – निर्गुण
- सक्रिय – निष्क्रय
- सफल – असफल
- सज्जन – दुर्जन
- संतोष – असंतोष
- सावधान – असावधान
- सबल – निर्बल
- संधि – विच्छेद
- स्वस्थ – अस्वस्थ
- सुख – दुःख
- सरल – कठिन
- सुन्दर – असुंदर
- स्वदेश – विदेश
- शिक्षित – अशिक्षित
- संजीव – निर्जीव
- सदाचार – दुराचार
- सम – विषम
- सफल – विफल
- सजल – निर्जल
- स्वजाति – विजाति
- सम्मुख – विमुख
- सार्थक – निरर्थक
- सकर्म – निष्कर्म
- सुकर्म – कुकर्म
- सगुण – निर्गुण
- सबल – दुर्बल
- सनाथ – अनाथ
- सहयोगी – प्रतियोगी
- स्वतन्त्रा – परतन्त्रा
- संयोग – वियोग
- सम्मान – अपमान
- सकाम – निष्काम
- साकार – निराकार
- सुलभ – दुर्लभ
- सुपथ – कुपथ
- स्तुति – निन्द
- स्मरण – विस्मरण
- सशंक – निश्शंक
- सन्तोष – असन्तोष
- सुधा – गर्ल
- संकल्प – विकल्प
- संन्यासी – गृहस्थ
- स्वधर्म – विधर्म
- समष्टि – व्यष्टि
- संघटन – विघटन
- समूल – निर्मल
- सत्कर्म – दुष्कर्म
- सुमति – कुमति
- संकीर्णि – विस्तीर्ण
- सदाशय – दुराशय
- समास – व्यास
- स्वल्पायु – चिरायु
- सुसंसगति – कुसंगति
- सुपरिणाम – दुष्परिणाम
- सखा – शत्रु
- सौम्य – असौम्य
- सुगम – दुर्गम
- सुशील – दुःशील
- स्थूल – सूक्ष्म
- स्वामी – सेवक
- सृष्टि – प्रलय
- सन्धि – विग्रह
- स्थिर – चंचल
- सबाध – निर्बाध
- सत्कार – तिरस्कार
- स्वार्थ – निस्वार्थ
- सापेक्ष – निरपेक्ष
- सक्षम – अक्षम
- सादर – निरादर
- सलज्ज – निर्लज्ज
- सदय – निर्दय
- सुलभ – दुर्लभ
- संकोच – असंकोच
- सभ्य – असभ्य
- सुदूर – अदूर
- सभय – निर्भय
- सामान्य – विशिष्ट
- सुकाल – अकाल
- सविकार – निर्विकार
- सुबह – शाम
- स्वप्न – जागरण
- स्मरण – विस्मरण
- संगत – असंगत
- स्वदेशी – परदेशी
- सुभग – दुभग
- समाज – व्यक्ति
- संग – निःसंग
- स्वकीया – परकीया
- सामान्य – विशिष्ट
श, श्र, ष अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- शूर – कायर
- शयन – जागरण
- शीत – उष्ण
- शुभ – अशुभ
- शुष्क – आर्द्र
- शकुन – अपशकुन
- शुक्ल – कृष्ण
- श्र्वेत – श्याम
- शासक – शासित
- शयन – जागरण
- श्रव्य – दृश्य
- शोषक – पोषक
- श्लील – अश्लील
- शान्ति – क्रान्ति
- शत्रु – मित्र
- श्रीगणेश – इतिश्री
- श्रद्धा – घृणा
- श्यामा – गौरी
- स्वर्ग – नरक
- स्वीकृत – अस्वीकृत
- स्वदेश – विदेश
- स्वाधीन – पराधीन
- स्तुति – निंदा
- शुक्ल – कृष्ण
- शिव – अशिव
- श्वेत – श्याम
- शरण – अशरण
- शासक – शासित
- षंड – मर्द
- षंडत्व – पुंसत्व
ह अक्षर से बने हुए विलोमशब्द
- ह्स्व – दीर्घ
- हित -अहित
- हर्ष – शोक
- हिंसा – अहिंसा
- हँसना – रोना
- हास – रुदन
क्ष अक्षर से बने हुए विलोम शब्द
- क्षर – अक्षर
- क्षम्य – अक्षम्य
- क्षुद्र – विशाल
- क्षणिक – शाश्वत
- क्षमा – क्रोध
- क्षुद्र – महत
- क्षमा – दण्ड
- ज्ञान – अज्ञान
- हार – जीत
विलोम शब्द के वस्तुनिष्ठ प्रश्न उत्तर
प्रश्न 1. अन्धकार का विलोम क्या होगा?
(a). दिवस
(b). उजाला
(c). प्रकाश
(d). कोई नहीं
उत्तर:- प्रकाश
प्रश्न 2. पुरस्कार का विलोम क्या होगा?
(a). तिरस्कार
(b). दण्ड
(c). पारितोषिक
(d). क्षमा
उत्तर:- तिरस्कार।
प्रश्न 3. रात्रि का विलोम क्या होगा?
(a). दिन
(b). दिवस
(c). प्रकाश
(d). उजाला
उत्तर:- दिवस
प्रश्न 4. समास इनमें से किस शब्द का विलोम हैं?
(a). संधि
(b). व्यास
(c). विच्छेद
(d). कृष्ण
उत्तर:- व्यास
प्रश्न 5. यथार्थ का विलोम क्या होगा?
(a). उचित
(b). अनुचित
(c). आदर्श
(d). कृत्रिम
उत्तर:- आदर्श।
प्रश्न 6. उन्मीलन का विलोम क्या होगा?
(a). उन्मूलन
(b). निमीलन
(c). रोपण
(d). सम्मलित
उत्तर:- निमीलन
प्रश्न 7. निषेध का विलोम क्या होगा?
(a). स्वीकार
(b). स्वीकृति
(c). विधि
(d). निश्चित
उत्तर:- विधि।
प्रश्न 8. रक्षक का विलोम क्या होगा?
(a). संरक्षण
(b). भक्षक
(c). संरक्षित
(d). पोषक
उत्तर:- भक्षक।
प्रश्न 9. म्रसण का विलोम क्या होगा?
(a). चिकना
(b). घर्षण
(c). रुक्ष
(d). कोमल
उत्तर:- रुक्ष
प्रश्न 10. न्यून का विलोम क्या हैं?
(a). कम
(b). अधिक
(c). नवीन
(d). प्राचीन
उत्तर:- अधिक।
प्रश्न 11. पूर्ववर्ती का विरोम शब्द बताइए?
(a). परवर्ती
(b). आगामी
(c). भावी
(d). वर्तमान
उत्तर:- परवर्ती।
प्रश्न 12. निषिद्व का विलोम क्या होगा?
(a). विधि
(b). निषिध
(c). विहित
(d). भूत
उत्तर:- विहित।
प्रश्न 13. कृतज्ञ का विलोम क्या होगा?
(a). उपकृत
(b). कृतघ्न
(c). कृतघ्नी
(d). कृपण
उत्तर:- कृतघ्न
प्रश्न 14. आरोही का विरोम इनमें से क्या हो सकता हैं?
(a). अश्वारोही
(b). अवरोह
(c). अवरोहण
(d). अवरोही
उत्तर:- अवरोही।
प्रश्न 15. उत्थान का विलोम क्या होगा?
(a). प्रस्थान
(b). उन्नति
(c). अवनति
(d). पतन
उत्तर:- पतन
प्रश्न 16. उत्कृष्ट का सही विरोम क्या है?
(a). अपक्रष्ट
(b). निकृष्ट
(c). आकृष्ट
(d). उत्कर्ष
उत्तर:- निकृष्ट
प्रश्न 17. उपकार का विलोम क्या होगा?
(a). परोपकार
(b). अपकार
(c). प्रतिकार
(d). उपकारी
उत्तर:- अपकार
प्रश्न 18. पुरुष का विलोम क्या होगा?
(a). स्त्री
(b). कोमल
(c). मृदुता
(d). कठोर
उत्तर:- कोमल।
प्रश्न 19. प्रत्यक्ष का विलोम क्या होगा?
(a). अक्ष
(b). सापेक्ष
(c). निरपेक्ष
(d). परोक्ष
उत्तर:- परोक्ष
प्रश्न 20. जाग्रत का विलोम क्या होगा?
(a). सुषुप्ति
(b). सुप्त
(c). निहित
(d). अर्द्ध
उत्तर:- सुप्त।
आशा है HTIPS की यह पोस्ट विलोम शब्द आपको पसंद आएगी और आप विलोम शब्द को समझ पाएंगे।
विलोम शब्द से सम्बन्धित किसी भी तरह के प्रश्न के लिए Comments जरूर करें यदि आपके पास इससे अतिरिक्त विलोम शब्द है जो परीक्षाओ की दृष्टि से महत्वपूर्ण है तो वो शब्द Comment में हमारे साथ शेयर जरूर करे और इस पोस्ट को ज्यादा से ज्यादा शेयर करना न भूले।